پنج گنج

پنج گنج

مروری بر پنج گنج نظامی اثر شاعر بلند آوازه ایرانی.
پنج گنج

پنج گنج

مروری بر پنج گنج نظامی اثر شاعر بلند آوازه ایرانی.

نمودن شاپور صورت خسرو را بار اول


چو مشگین جعد شب را شانه کردند
چراغ روز را پروانه کردند
به زیر تخته‌نرد آبنوسی
نهان شد کعبتین سندروسی
بر آمد مشتری منشور بر دست
که شاه از بند و شاپور از بلا رست
در آن دیر کهن فرزانه شاپور
فرو آسود کز ره بود رنجور
درستی خواست از پیران آن دیر
که بودند آگه از چرخ کهن سیر
که فردا جای آن خوبان کدامست
کدامین آب و سبزیشان مقامست
خبر دادنش آن فرزانه پیران
ز نزهت گاه آن اقلیم گیران
که در پایان این کوه گران سنگ
چمن گاهیست گردش بیشه‌ای تنگ
سحرگه آن سهی سروان سرمست
بدان مشگین چمن خواهند پیوست
چو شد دوران سنجابی و شق دوز
سمور شب نهفت از قاقم روز
سر از البرز بر زد جرم خورشید
جهان را تازه کرد آیین جمشید
پگه‌تر زان بتان عشرت‌انگیز
میان در بست شاپور سحرخیز
بر آن سبزه شبیخون کرد پیشی
که با آن سرخ گلها داشت خویشی
خجسته کاغذی بگرفت در دست
بعینه صورت خسرو در او بست
بر آن صورت چو صنعت کرد لختی
بدوسانید بر ساق درختی
وز آنجا چون پری شد ناپدیدار
رسیدند آن پریرویان پریوار
به سرسبزی بر آن سبزه نشستند
گهی شمشاد و گه گل دسته بستند
گه از گلها گلاب انگیختندی
گه از خنده طبرزد ریختندی
عروسانی زناشوئی ندیده
به کابین از جهان خود را خریده
نشسته هر یکی چون دوست با دوست
نمی‌گنجد کس چون در پوست
می‌آوردند و در می‌دل نشاندند
گل آوردند و بر گل می‌فشاندند
نهاده باده بر کف ماه و انجم
جهان خالی ز دیو و دیو مردم
همه تن شهوت آن پاکیزگان را
چنان کائین بود دوشیزگان را
چو محرم بود جای از چشم اغیار
ز مستی رقصشان آورد در کار
گه این می‌داد بر گلها درودی
گه آن می‌گفت با بلبل سرودی
ندانستند جز شادی شماری
نه جز خرم دلی دیدند کاری
در آن شیرین لبان رخسار شیرین
چو ماهی بود گرد ماه پروین
به یاد مهربانان عیش می‌کرد
گهی می‌داد باده گاه می‌خورد
چو خودبین شد که دارد صورت ماه
بر آن صورت فتادش چشم ناگاه
به خوبان گفت کان صورت بیارید
که کرد است این رقم پنهان مدارید
بیاوردند صورت پیش دلبند
بر آن صورت فرو شد ساعتی چند
نه دل می‌داد ازو دل بر گرفتن
نه میشایستش اندر بر گرفتن
بهر دیداری ازوی مست می‌شد
به هر جامی که خورد از دست می‌شد
چو می‌دید از هوش می‌شد دلش سست
چو می‌کردند پنهان باز می‌جست
نگهبانان بترسیدند از آن کار
کز آن صورت شود شیرین گرفتار
دریدند از هم آن نقش گزین را
که رنگ از روی بردی نقش چین را
چو شیرین نام صورت برد گفتند
که آن تمثال را دیوان نهفتند
پری زار است ازین صحرا گریزیم
به صحرای دگر افتیم و خیزیم
از آن مجمر چو آتش گرم گشتند
سپندی سوختند و در گذشتند
کواکب را به دود آتش نشاندند

جنیبت را به دیگر دشت راندند

 http://s6.picofile.com/file/8233978326/photo_2016_01_18_13_30_52.jpg

درراه نشانی جایگاه شیرین را از مردم می‌پرسید تا اینکه او را به همراه ندیمه‌هایش در صحرایی سرسبز و زیبا یافت. همه دخترانی باکره و زیبا بودند و چون چشم اغیار را دوردیده بودند به رقص و باده‌نوشی می‌پرداختند و در میان آنها شیرین چون ماه خودنمایی می‌کرد.

شاپور تصویر خسرو را به درختی زد بعد از مدتی چشم شیرین به آن تصویر افتاد و از ندیمه‌هایش خواست تا آن تصویر را جلو آوردند؛ وقتی‌که به‌دقت آن را نگریست، نمی‌توانست از آن دل بکند.

همراهان ترسیدند که شیرین گرفتار عشق آن صورت گردد پس آن نقش را دریدند و وقتی شیرین سراغ تصویر را گرفت، گفتند: آن تصویر را دیوان آورده‌اند. باید از این صحرا بگریزیم و به صحرایی دیگر برویم.

 نزهتگاه = تفریحگاه

وشق = پوستین دو رنگ

بدوسانید = بچسبانید

طبرزد = قند و نبات

کابین = مهر

درود = سلام و تحییت

مجمر = آتشدان

جنیبت = یدک

نظرات 8 + ارسال نظر
محمود سه‌شنبه 6 بهمن 1394 ساعت 22:41 http://satpars.blogfa.com

نیره دوشنبه 5 بهمن 1394 ساعت 11:42

بی تاب انگشتانم


می نویسد؛


در عطش یاد آشنایی


که هر صبح،


در گلدان دستانش


غنچه های سرخ


لب باز می کنند،


به سلام...


... یک ردیف


بوسه می کارم؛


برگونه ی


شمعدانی های پای پنجره


برای او،


می دانم


بازهم


رهگذرشتابان


این


کوچه ی عشق است!


آلاله سرخ

نیره دوشنبه 5 بهمن 1394 ساعت 11:37

سلام استاد

خیلی ممنون از این همه تلاش شبانه روزیت برای این سایت ارزشمند . برای فریناز جان آرزوی سربلندی داریم

ممنونم از لطفت نیره جان

آرمین بهرامی از کرمانشاه دوشنبه 5 بهمن 1394 ساعت 11:30


خیلی عالی.

مریم یکشنبه 4 بهمن 1394 ساعت 11:24 http://mihanamiranzamin.mihanblog.com

درود بر شما

بروزم

سحر خانم شنبه 3 بهمن 1394 ساعت 12:39 http://sahar8.vba.ir

خیلی ممنون از وب سایت خوبتون که فوق العاده عالیه....واقعا متشکرم....
89196

خواهش می کنم

سکوت منتظر... جمعه 2 بهمن 1394 ساعت 13:52 http://KIARASH53.BLOGFA.COM

ایـــن روزها تنهایی شاعرم کــــرده
در خلوت برایم غزل می سراید
برلبانم از ترانه شعله ای می سازد
این روزها حرفهایم به چند واژه سکوت ختم می شود
هر چه می نویسم انزوا بیشتر در حرفهایم جان می گیرد
این روزها آنقدر خلوتم
که موریانه ها روی قلمم رژه می روند
وای که وقتی دلم می گیرد
فاصله ها تازه فاصله می شوند
دلتنگی هایم نردبانی می شوند
سر می گذارند به هوا....

سکوت منتظر... جمعه 2 بهمن 1394 ساعت 13:46

نــه انجا به ما خوش گذشت
نــه اینجا...!
اسم در بدری ها را سفر گذاشته اند
با چمدانی سنگین از آرزو ها
در آورگیها پیر میشویم
از غربتی
به غربتی دیگر رفتن سفر نیست!
حرکت ناگریز باد است
از شهــری به شهر دیگر...

امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.