پنج گنج

پنج گنج

مروری بر پنج گنج نظامی اثر شاعر بلند آوازه ایرانی.
پنج گنج

پنج گنج

مروری بر پنج گنج نظامی اثر شاعر بلند آوازه ایرانی.

به هم رسیدن خسرو و شیرین در شکارگاه


چنین گوید جهان دیده سخنگوی
که چون می‌شد در آن صحرا جهان جوی
شکاری چون شکر می‌زد ز هر سو
بر آمد گرد شیرین از دگر سو
که با یاران جماش آن دل‌افروز
به عزم صید بیرون آمد آن روز
دو صیدافکن به یکجا باز خوردند
به صید یکدیگر پرواز کردند
دو تیر انداز چون سرو جوانه
ز بهر یکدیگر کرده نشانه
دو یار از عشق خود مخمور مانده
به عشق اندرز یاران دور مانده
یکی را دست شاهی تاج داده
یکی صد تاج را تاراج داده
یکی را سنبل از گل بر کشیده
یکی را گرد گل سنبل دمیده
یکی مرغول عنبر بسته بر گوش
یکی مشگین کمند افکنده بر دوش
یکی از طوق خود مه را شکسته
یکی مه را ز غبغب طوق بسته
نظر بر یکدیگر چندان نهادند
که آب از چشم یکدیگر گشادند
نه از شیرین جدا می‌گشت پرویز
نه از گلگون گذر می‌کرد شبدیز
طریق دوستی را ساز جستند
ز یکدیگر نشانها باز جستند
چو نام هم شنیدند آن دو چالاک
فتادند از سر زین بر سر خاک
گذشته ساعتی سر بر گرفتند
زمین از اشک در گوهر گرفتند
به آیین‌تر بپرسیدند خود را
فرو گفتند لختی نیک و بد را
سخن بسیار بود اندیشه کردند
به کم گفتن صبوری پیشه کردند
هوا را بر زمین چون مرغ بستند
چو مرغی بر خدنگ زین نشستند
عنان از هر طرف بر زد سواری
پریروئی رسید از هر کناری
مه و خورشید را دیدند نازان
قران کرده به برج عشقبازان
فکنده عشقشان آتش بدل در
فرس در زیرشان چون خر به گل در
در ایشان خیره شد هر کس که می‌تاخت
که خسرو را ز شیرین باز نشناخت
خبر دادند موری چند پنهان
که این بلقیس گشت و آن سلیمان
ز هر سو لشگری نو می‌رسیدند
به گرد هر دو صف برمی‌کشیدند
چو لشگر جمع شد بر پره کوه
زمین بر گاو می‌نالید از انبوه
به خسرو گفت شیرین کای خداوند
نه من چون من هزارت بنده در بند
ز تاجت آسمان را بهره‌مندی
زمین را زیر تخت سربلندی
اگر چه در بسیط هفت کشور
جهان خاص جهاندار است یکسر
بدین نزدیکی از بخشیده شاه
وثاقی هست ما را بر گذرگاه
اگر تشریف شه ما را نوازد
کمر بندد رهی گردن فرازد
اگر بر فرش موری بگذرد پیل
فتد افتاده‌ای را جامه در نیل
ملک گفتا چو مهمان می‌پذیری
به جان آیم اگر جان می‌پذیری
سجود آورد شیرین در سپاسش
ثناها گفت افزون از قیاسش
دو اسبه پیش بانو کس فرستاد
ز مهمان بردن شاهش خبر داد
مهین بانو چو از کار آگهی یافت
بر اسباب غرض شاهنشهی یافت
به استقبال شد با نزل و اسباب
نثار افشاند بر خورشید و مهتاب
فرود آورد خسرو را به کاخی
که طوبی بود از آن فردوس شاخی
سرائی بر سپهرش سرفرازی
دو میدانش فراخی و درازی
فرستادش بدست عذر خواهان
چنان نزلی که باشد رسم شاهان
نه چندانش خزینه پیشکش کرد
که بتوان در حسابش دستخوش کرد
ملک را هر زمان در کار شیرین
چو جان شیرین شدی بازار شیرین

 

بالاخره خسرو و شیرین یکدیگر را بازیافتند و گرچه خسرو ناراحت بود اما با دیدن شیرین شاد گشت و هردو از ته دل به راز و نیاز با یکدیگر پرداختند.

شیرین به خسرو گفت: در این گذرگاه از بخشش شاه خانه‌ای دارم که اگر قدم رنجه کنی، ما را سرافراز نموده‌ای. خسرو گفت: اگر مهمان می‌پذیری باجان و دل خواهم آمد. شیرین تعظیم کرد و پیکی نزد مهین بانو فرستاد تا او را از آمدن شاه باخبر کند. مهین بانو بعد از آگاهی از آمدن شاه، وسایل پذیرایی را در قصری بی‌نظیر بیاراست. قصری که به نظر می‌آمد که بهشت شاخه‌ای از آن باشد.

 جماش = دلربا

مرغول = زلف تاب داده

غبغب = زیر چانه

وثاق = خانه

با نزل و اسباب = با پیشکشی



نظرات 1 + ارسال نظر
جغرافیا از نو جمعه 24 اردیبهشت 1395 ساعت 02:05

سلام
خسته نباشید.
مثل همیشه اشعار نغز و زیبایی رو پست فرموده اید.
خوندم و بسی بهره بردم از شکریز اابیات شعر انتخابی تان.
.
.
از دعوت تون به کانال تلگرام ممنون. اومدم و از مطالب خوب آن فیض بردم..
.
.
حجم مطالب خیلی زیاد است. در صورت امکان هوای سالخوردگان را داشته باشید

سپاس از همراهیتان

امکان ثبت نظر جدید برای این مطلب وجود ندارد.